Wybitni poeci polscy i zagraniczni, w tym po raz pierwszy Andrzej Sosnowski, będą gośćmi Festiwalu Miłosza w Krakowie. W świętowanym akurat Roku Miłosza wydarzenie będzie rekordowo długie – rozpocznie się w niedzielę, w dniu urodzin noblisty, i potrwa osiem dni.

„To będzie wyjątkowa edycja z wielu powodów” – ocenił w czwartek w rozmowie z PAP kurator festiwalu Szymon Kloska. Jak doprecyzował, rok 2024 jest Rokiem Miłosza, festiwal potrwa aż osiem dni plus dwa dni zajmie preludium, przyjedzie rekordowa liczba gości, a swoją premierę ma mieć około 30 książek poetyckich. Zaprezentowane zostaną też nowe wydania zbioru esejów „Ziemia Ulro” i tomu poetyckiego „Ocalenie” – te dwa tytuły wznowione przez wydawnictwo Znak to, jak określają twórcy festiwalu, „prawdziwe perełki dla wielbicieli poezji Czesława Miłosza”.

Od tytułu tomu „Ocalenie” tegoroczna edycja zaczerpnęła hasło. „Po raz kolejny wśród festiwalowych wątków pojawią się wojna i przemoc. »Ocalenie« to książka, która zbiera najważniejsze teksty poetyckie Miłosza napisane w czasie okupacji. W tych tekstach, oskarżycielskich i bezwzględnych, znajdujemy pytania o postawę świadków przemocy, bierność i możliwości przeciwstawienia się złu” – zauważył Kloska.

Jak dodał, „festiwal powstaje przy udziale całego polskiego środowiska poetyckiego, włączeni są w to właściwie wszyscy wydawcy poezji w Polsce, ale i wielu partnerów”. „Bardzo cieszy mnie wspólnotowy, spółdzielniany wręcz charakter Festiwalu Miłosza, bo wszyscy się czują za niego współodpowiedzialni” – powiedział kurator.

Rzeczniczka prasowa Krakowskiego Biura Festiwalowego Katarzyna Jakubowiak podkreśliła, że festiwal od lat wpisuje się w krajobraz letnich imprez kulturalnych pod Wawelem i pokazuje, że poezja jest żywa, nie tylko czytana w zaciszu domowym. „Poezja wychodzi w miasto, jest językiem tego miasta, językiem rzeczywistości, jest atrakcyjna, jest tym, co może być wykrzyczane, to opowiedziane wierszyki dla młodych, starszych i najstarszych, to też slamy poetyckie, performatywne czytania” – wyliczała.

„Warto przyjść na festiwal, bo ma niesamowitą atmosferę i niesamowitą energię” – zachęciła rzeczniczka.

Główne lokalizacje festiwalowych wydarzeń to Pałac Potockich, Spółdzielnia Ogniwo i Willa Decjusza. Wydarzenia są darmowe, chociaż należy się wcześniej zapisać, by odebrać wejściówki.

W programie festiwalu znalazły się spotkania autorskie, debaty, czytania performatywne, dyskusje wokół twórczości Czesława Miłosza, Andrzeja Sosnowskiego, Anny Świrszczyńskiej, Adama Zagajewskiego, a także rozmowy z licznymi polskimi poetami młodego pokolenia.

Wśród wybitnych gości zagranicznych są m.in. znawcy twórczości polskiego noblisty i nagradzani poeci różnych kręgów kulturowych.

Cynthia Haven opowie o swojej książce „Czesław Miłosz: A California Life” (premiera polskiego wydania odbędzie się na festiwalu). Uznana badaczka zabierze głos nie tylko podczas spotkania wokół kalifornijskiego okresu życia Czesława Miłosza, lecz także wygłosi wykład mistrzowski.

Chorwacka autorka Monika Herceg, tegoroczna laureatka Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności, opowie o tomie „Okres ochronny”. Ta najczęściej wyróżniana chorwacka twórczyni młodego pokolenia w swoich wierszach snuje opowieść o osobistym doświadczeniu wojny i uchodźstwa.

Swoją twórczość przybliży publiczności Yang Lian, jeden z najważniejszych autorów współczesnej chińskiej poezji, znany działacz na rzecz wolności słowa. Ostatnio został uhonorowany Międzynarodową Nagrodą Literacką im. Zbigniewa Herberta.

Podczas tego święta poezji uczestnicy spotkają się również m.in. z syryjską poetką Rashą Habbal, słoweńską autorką Katją Gorecan, białoruskim twórcą Dmitrijem Strocewem, łotewską poetką Ingą Gaile oraz łotewskim poetą i tłumaczem utworów Miłosza – Marisem Salejsą. Na festiwalu pojawią się również hiszpańska autorka Yolanda Castano, Hinemoana Baker z Nowej Zelandii, urodzony w Rydze Siemion Chanin oraz niemieckie twórczynie Birgit Kreipe i Nadja Küchenmeister.

Jeżeli chodzi o premiery zaplanowane na festiwal, to jest wśród nich zbiór korespondencji Tymoteusza Karpowicza z lat 1965–2003. Do rąk odbiorców trafią tomy zagranicznych autorów, w tym Hinemoany Baker, Natalii Belchenko, Lawrence’a Ferlinghettiego, Louise Glück, Katji Gorečan, Rashy Habal, Dmitrija Strocewa i Pabla Nerudy. Wśród najnowszych publikacji polskich będą tytuły autorstwa: Marcina Barana, Zygmunta Ficka, Wojciecha Kopcia, Joanny Oparek, Agaty Puwalskiej, Marcina Podlaskiego, Marcina Sendeckiego, Andrzeja Sosnowskiego, Pawła Stasiewicza i Adama Zagajewskiego.

Szczegółowe informacje o festiwalu można znaleźć na stronie miloszfestival.pl. Wydarzenie organizują Miasto Kraków i Krakowskie Biuro Festiwalowe, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.