Główny Urząd Statystyczny opublikował w środę informację na temat funkcjonowania bibliotek publicznych w 2023 r. Wynika z niej, że o 4,5 proc. wzrosła liczba czytelników bibliotek publicznych w porównaniu z rokiem 2022.

„Na koniec 2023 r. działalność prowadziło 7 tys. 570 bibliotek publicznych, przy których funkcjonowało 871 oddziałów dla dzieci i młodzieży oraz 751 punktów bibliotecznych. Biblioteki publiczne dysponowały księgozbiorem liczącym 124 mln 300 tys. woluminów. Odnotowano 5 mln 300 tys. czytelników” - czytamy w opublikowanym raporcie.

Zwrócono uwagę, że najwięcej bibliotek publicznych działało w województwie mazowieckim (945), a najmniej w podlaskim (224), a „przeważająca liczba placówek (64,6 proc.) prowadziła swoją działalność na wsi”.

„Na jedną bibliotekę publiczną przypadało przeciętnie 4 tys. 972 mieszkańców, najwyższy wskaźnik odnotowano w województwie pomorskim (7 tys. 636). Średnio jedna biblioteka dysponowała 159 mkw powierzchni pomieszczeń bibliotecznych oraz oferowała 16 miejsc w czytelni przeznaczonych dla czytelników” - napisano.

Z informacji wynika, że na jedną bibliotekę publiczną przypadało przeciętnie 702 czytelników.

„Biblioteki publiczne na koniec 2023 r. posiadały księgozbiór składający się z 124 mln 300 tys. woluminów, z których 98,5 proc. stanowiły książki. Biblioteki dysponowały także 6 mln materiałów bibliotecznych tworzących zbiory specjalne, spośród których najwięcej było materiałów audiowizualnych (3 mln 400 tys.)” - czytamy w opublikowanej informacji. „Przeciętnie jedna biblioteka publiczna oferowała czytelnikom 7 tytułów czasopism bieżących” - dodano.

GUS poinformował, że liczba zarejestrowanych użytkowników w bibliotece, tj. osób, które posiadały aktywne konto i ważną kartę biblioteczną w ciągu roku, wyniosła 6 mln 300 tys., a liczba czytelników, tj. użytkowników zarejestrowanych, którzy wypożyczyli na zewnątrz co najmniej jedną pozycję w ciągu roku, wyniosła 5 mln 300 tys.

Podkreślono, że w porównaniu z 2022 r. liczba zarejestrowanych użytkowników wzrosła o 5,2 proc., a czytelników o 4,5 proc. „W ciągu roku w bibliotekach publicznych odnotowano 58 mln 400 tys. odwiedzin (wzrost o 7,3 proc.)” - czytamy w informacji.

„Czytelnicy w ciągu roku wypożyczyli na zewnątrz 97 mln 900 tys. woluminów księgozbioru (o 3,6 proc. więcej w porównaniu z 2022 r.) oraz 2,8 mln materiałów bibliotecznych stanowiących zbiory specjalne (o 1,4 proc. mniej). Na miejscu udostępniono 4 mln 900 tys. księgozbioru, tj. o 8,7 proc. więcej niż w 2022 r.” - napisano w raporcie.

Zwrócono uwagę, że „na jednego czytelnika przypadało średnio 18,4 wypożyczeń księgozbioru w woluminach”.

Największą grupę czytelników bibliotek publicznych stanowiły osoby w wieku 25–44 lata (25 proc.) oraz osoby pracujące (39,3 proc.).

GUS poinformował także o pozostałej działalności bibliotek publicznych. „W 2023 r. biblioteki publiczne zorganizowały 197 tys. 800 imprez stacjonarnych oraz 1 tys. 600 imprez online, w których udział wzięło odpowiednio 5 mln 800 tys. oraz 200 tys. 400 uczestników” - napisano. „Ponadto w bibliotekach publicznych odbyło się 535 konferencji i seminariów, z których skorzystało 27 tys. 800 osób” - dodano.

Poznaliśmy także informacje na temat komputeryzacji i usług elektronicznych. „Na koniec 2023 r. 96,3 proc. bibliotek posiadało 51 tys. 300 komputerów, z których 47,3 proc. dostępnych było dla użytkowników. Z komputerowych programów bibliotecznych korzystało 6 tys. 537 bibliotek publicznych” - czytamy w informacji.

„Większość bibliotek oferowała m.in. następujące usługi elektroniczne, tj.: katalog online (82 proc. bibliotek), możliwość zdalnej rezerwacji materiałów bibliotecznych (61,5 proc.), możliwość zdalnego składania zamówień na materiały biblioteczne (58,9 proc.), elektroniczne (e-mail / sms) powiadamianie o terminach zwrotu materiałów bibliotecznych (57,3 proc.), możliwość zdalnego przedłużania terminów zwrotów materiałów bibliotecznych (53,7 proc.)” - poinformował GUS.

W bibliotekach publicznych na koniec 2023 r. zatrudnionych było 22 tys. pracowników. Na stanowiskach bibliotekarskich pracowało 15 tys. 200 osób, blisko połowa z nich (48,5 proc.) posiadała wyższe wykształcenie kierunkowe - czytamy w raporcie. Dodano, że „spośród wszystkich pracowników biblioteki, 65,7 proc. wzięło udział w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe, sfinansowanych przez pracodawcę”.

Za opracowanie merytoryczne informacji sygnalnej odpowiada Urząd Statystyczny w Krakowie.(PAP)

Autor: Grzegorz Janikowski