Instytut Książki, Instytut Kultury Polskiej w Londynie oraz Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku mają przyjemność ogłosić, że nagrodę Found in Translation 2024 otrzymuje Alissa Valles za przekład wyboru wierszy Zuzanny Ginczanki Firebird, wydany przez The New York Review of Books w serii Poets w minionym roku.

Rok 2023 przyniósł niezwykły wysyp wybitnych polskich książek, dostępnych w języku angielskim. Na długiej liście zgłoszonych pozycji znalazły się polska klasyka i utwory współczesne, od prozy, przez poezję, po eseje historyczne i akademickie – dzieła, które doskonale obrazują bogactwo i różnorodność polskiej literatury.

„Alissie Valles udała się sztuka przekładu wierszy Ginczanki tak, że brzmią one zaskakująco współcześnie (…) wyostrzone zmysły idą tu w parze z wyostrzonym językiem”, jak stwierdziła Lily Meyer z Poetry Foundation. Kapituła Nagrody Found in Translation doceniła Valles za niezwykły dar przetransponowania energii i siły oryginalnego dzieła Zuzanny Ginczanki, której literacko odważne wiersze są dobitnym przykładem sztuki jako formy oporu.

Anna Zaranko, laureatka nagrody Found in Translation Award 2023 i jedna z jurorek edycji FiTA 2024, powiedziała: „»Firebird« Alissy Valles to ważny wkład w tłumaczenia Zuzanny Ginczanki. Wyobraźnia, z jaką stawia czoła wyzwaniom, stawianym przez te zmysłowe i odważne wiersze, pozwala sięgnąć po rozwiązania, które często zapierają dech w piersiach, a jej umiejętność tworzenia potężnych, skondensowanych obrazów odzwierciedla zarówno obfitość frazy Ginczanki, jak i jej bunt”.

Kurator literatury w Instytucie Kultury Polskiej w Nowym Jorku, Bartek Remisko, stwierdził: „To pierwsza nagroda Found in Translation przyznana Alissie Valles. Niezwykle się cieszymy, że grono znakomitych tłumaczy literatury polskiej na język angielski stale się powiększa, dzięki czemu dzieła polskich pisarzy dostępne są czytelnikom na całym świecie. Dzięki tym tłumaczom pisarki takie jak Zuzanna Ginczanka wreszcie zyskują dziś należne miejsce w anglojęzycznym świecie. W samych Stanach Zjednoczonych w 2023 roku ukazało się nie jedno, ale dwa tłumaczenia jej poezji, a kolejne jest w przygotowaniu na rok 2024”.

---

Poetka i tłumaczka Alissa Valles urodziła się w Amsterdamie i wychowywała w Stanach Zjednoczonych oraz Holandii. Wykształcenie zdobywała na londyńskiej UCL School of Slavonic and East European Studies. Jest autorką tomików poezji „Orphan Fire” (2008) i „Anastylosis” (Whitechapel Art Gallery 2014), powstałych we współpracy z artystami Andresem Ayerbe i Camillem Leproustem, oraz „Hospitium” (MadHat Books, 2019), a także redaktorką i współtłumaczką zbiorów „Collected Poems 1956–1998” (2008) i „Collected Prose 1948-1998” (2010) Zbigniewa Herberta. W ostatnim latach przełożyła także „The Crime and the Silence: Confronting the Massacre of Jews in Wartime Jedwabne” Anny Bikont (2015) i wybór wierszy Ryszarda Krynickiego „Our Life Grows” (2017)

Ponadto w swym dorobku ma publikację w antologiach „Polish Writers on Writing” (2007, pod redakcją Adama Zagajewskiego), „The New European Poets” (2008, pod redakcją Wayne’a Millera i Kevina Prufera), „Scattering the Dark” i „Into English: Poems, Translations, Commentaries”. Jest stypendystką Ruth Lilly Poetry Fellowship i Bess Hokin Prize w dziedzinie poezji. Valles pracowała dla BBC, Holenderskiego Instytutu Dokumentacji Wojennej, Żydowskiego Instytutu Historycznego i warszawskiej La Strada International. Obecnie jest członkinią rady redakcyjnej serii poezji współczesnej Akron, była także redaktorką prestiżowego pisma cyfrowego „Words Without Borders”. Publikowała wiersze pod pseudonimem Alissa Leigh. Mieszka w Cambridge w stanie Massachusetts.

***

Dotychczasowymi laureatami nagrody Found in Translation są:

2023 – Anna Zaranko za przekład Chłopów Władysław St. Reymonta: The Peasants, Penguin Classics, Stany Zjednoczone, 2022;
2022 – Jennifer Croft za przekład Ksiąg Jakubowych Olgi Tokarczuk: The Books of Jacob, Fitzcarraldo Editions, Wielka Brytania, 2021, Riverhead Books, 2022;
2021 – Ewa Małachowska-Pasek i Megan Thomas za przekład Kariery Nikodema Dyzmy Tadeusza Dołęgi-Mostowicza: The Career of Nicodemus Dyzma, Northwestern University Press, 2020;
2020 – Anna Zaranko za przekład Pamiętnik antybohatera Kornela Filipowicza: The Memoir of an Anti-hero, Penguin Modern Classics, 2019;
2019 – Madeline G. Levine za przekład opowiadań zebranych Brunona Schulza: Collected Stories, Northwestern University Press, 2018;
2018 – Jennifer Croft za przekład Biegunów Olgi Tokarczuk: Flights, Fitzcarraldo Editions (UK) and Riverhead Books (US), 2017;
2017 – Piotr Florczyk za przekład tomu wierszy Budowałam barykadę Anny Świrszczyńskiej: Building the Barricade, Tavern Books, 2016;
2016 – Bill Johnston za przekład Dwunastu stacji Tomasza Różyckiego: Twelve Stations, Zephyr Press, 2015;
2015 – Ursula Phillips za przekład powieści Choucas Zofii Nałkowskiej: Choucas, Northern Illinois University Press, 2014;
2014 – Philip Boehm za przekład książki Król kier znów na wylocie Hanny Krall: Chasing the King of Hearts, Peirene Press, 2013;
2013 – Antonia Lloyd-Jones za całość dorobku tłumaczki w roku poprzedzającym przyznanie nagrody;
2012 – Joanna Trzeciak za przekład wierszy Tadeusza Różewicza: Sobbing Superpower, W. W. Norton & Company, 2011;
2011 – Clare Cavanagh i Stanisław Barańczak za przekład tomu wierszy Tutaj Wisławy Szymborskiej: Here, Houghton Mifflin Harcourt, 2010;
2010 – Danuta Borchardt za przekład Pornografii Witolda Gombrowicza: Pornografia, Grove Press, 2009;
2009 – Antonia Lloyd-Jones za przekład Ostatniej wieczerzy Pawła Huellego: The Last Supper, Serpent's Tail, 2008;
2008 – Bill Johnston za przekład wierszy Tadeusza Różewicza: New Poems, Archipelago Books, 2007.

***

Nagroda Found in Translation

Nagroda Found in Translation, ustanowiona w 2008 roku, jest doroczną nagrodą przyznawaną autorowi/autorom najlepszego tłumaczenia literatury polskiej na język angielski, które ukazało się w formie książkowej w minionym roku kalendarzowym. Laureat otrzymuje nagrodę pieniężną w wysokości 16.000 PLN oraz miesięczną rezydencję twórczą w Krakowie z miesięcznym stypendium w wysokości 2.000 zł, oraz przelotami do i z Krakowa.

Nagrodę przyznaje jury złożone z jej przedstawicieli - organizatorów: Polskiego Instytutu Książki (Warszawa / Kraków), Instytutu Kultury Polskiej w Londynie i Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku oraz tłumaczy, laureatów dwóch ostatnich edycji.