Spotkania z autorami, dyskusje, koncerty, wystawy, pokazy filmów oraz spektakli teatralnych – łącznie ponad 150 wydarzeń – znalazło się w programie Festiwalu Góry Literatury, który odbędzie się w dniach 4-14 lipca na Zamku Sarny w Ścinawce Górnej oraz w ponad 20 innych lokalizacjach na Ziemi Kłodzkiej i w regionie wałbrzyskim.

Festiwal powstał w 2015 r. z inicjatywy Olgi Tokarczuk. Pisarka mieszkająca w okolicach Nowej Rudy zainicjowała wydarzenie literacko-społeczne, którego głównymi celami były i pozostają: aktywizowanie kulturalne i obywatelskie mieszkańców, edukacja kulturalna, diagnozy i dyskusje na temat ekologii, równości praw, tożsamości, wolności słowa, niemieckiego, czeskiego i polskiego dziedzictwa kulturowego, współpracy transgranicznej i zrównoważonego rozwoju regionu poprzez kulturę.

Tokarczuk wspomina, że pierwsze edycje festiwalu odbywały się na tarasie jej domu. „Ukształtowanie ogrodu pozwalało na stworzenie swoistego amfiteatru. Ale też na bliskość. Cieszę się, że mimo tak ogromnego rozwoju ten rodzaj bliskości pomiędzy gośćmi festiwalowymi a publicznością wciąż jest jednym z najważniejszych elementów tego wydarzenia” – powiedziała noblistka.

Jak zapowiadają organizatorzy, 10. festiwal odbędzie się w rekordowej w swojej historii liczbie lokalizacji. Spotkania zaplanowano w 23 miejscach, przede wszystkim w Zamku Sarny w Ścinawce Górnej, ale też m.in. w Nowej Rudzie, Radkowie, Wałbrzychu, Karłowie, Kłodzku, Ludwikowicach Kłodzkich czy Dzikowcu.

Organizatorzy festiwalu podkreślają, że 2024 r. jest rokiem rocznic - przypada 35. rocznica pierwszych częściowo wolnych wyborów w Polsce, 25. rocznica wstąpienia Polski do NATO i 20. rocznica wejścia naszego kraju do Unii Europejskiej. Ale to również, jak zaznaczono, kolejny rok agresji Rosji na Ukrainę. „To czas symbolicznych i realnych zmian politycznych w Polsce, Europie i na świecie. To okres niepokoju i niepewności, nierzadko chaotyczny i trudny do zdefiniowania, a równocześnie okres nadziei i szans na stabilizację i demokratyzację. Właśnie to swoiste rozdarcie, emocje towarzyszące rozdwojeniu doświadczeń i oczekiwań, lokalne ukojenia i globalne katastrofy oraz wspomniane rocznice podyktowały nam program tegorocznego festiwalu” – napisali organizatorzy imprezy.

Z kolei prezes Fundacji Olgi Tokarczuk Grzegorz Tokarczuk podkreślił, że festiwal poprzez honorowanie rocznicy przypomina mieszkańcom regionu, że „są Europejczykami i wolnymi ludźmi”. „Podkreśla wartości, jakie się z tymi pojęciami wiążą. Pozwala także na nieskrępowaną dyskusję o przyszłości i o tym, jak nie zmarnować osiągnięć ostatnich 35 lat, jak je korygować, jak mierzyć się z najnowszą historią Polski” - powiedział Tokarczuk.

Tegoroczna edycja imprezy będzie też rekordowa pod względem wydarzeń, które znalazły się w programie. Ma być ich ponad 150, w tym 11 koncertów, dziewięć pokazów filmowych, pięć wystaw, dwa przedstawienia teatralne i kilkadziesiąt warsztatów.

W ramach Gór Literatury, po raz pierwszy, ma się odbyć również Festiwal Tłumaczy Olgi Tokarczuk. Weźmie w nim udział ponad 30 tłumaczek i tłumaczy polskiej noblistki z całego świata. „Festiwal Tłumaczy to kontynuacja rozpoczętego przez nas dwa lata temu cyklu spotkań i rozmów o literaturze polskiej widzianej z perspektywy najważniejszych ambasadorów naszej kultury – tych, którzy przenoszą ją za granice języków” – podkreślają organizatorzy.

Najważniejszym punktem festiwalu będą spotkania wokół książek. W tym roku udział w wydarzeniu zapowiedziało ponad kilkudziesięciu pisarek i pisarzy. Będą wśród nich m.in. Joanna Kuciel-Frydryszak, Jakub Żulczyk, Ewa Bińczyk, Rafał Księżyk, Sylwia Chutnik, Wojciech Chmielarz, Jacek Dehnel, Wojciech Bonowicz, Michał Rusinek i Jerzy Bralczyk.

Zaplanowano m.in. czytanie fragmentów „Ksiąg Jakubowych”, w którym wezmą udział: Matylda Damięcka, Helena Englert, Marek Kondrat, Andrzej Seweryn, Maciej Stuhr, Aleksandra Popławska i autorka - Olga Tokarczuk.

Festiwal to również pokazy filmów. Uczestnicy obejrzą w plenerze „Zieloną granicę” i porozmawiają z reżyserką filmu Agnieszką Holland. Prezentowane będą też dokument Andrzeja Titkowa, ostatni film Marcina Giżyckiego, nowa filmowa biografia Andrzeja Seweryna, nagrodzone Oscarem „20 dni w Mariupolu” Mstysława Czernowa oraz dwa filmy Ariego Folmana: „Kongres” i „Walc z Baszirem”.

W programie znalazły się też spotkania m.in. z ministrem sprawiedliwości Adamem Bodnarem i minister edukacji Barbara Nowacką. Przewidziano dyskusje na tematy społeczne i polityczne.

Nieodłączną częścią festiwalu są też koncerty. W tym roku wystąpią m.in. Lech Janerka, LUC i Rebel Babel, Skalpel, Fisz Emade oraz Katarzyna Groniec i Organek.

Festiwal odbędzie się w dniach 4-14 lipca.